အထောက်အထားများ စုဆောင်းခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် စိစစ်သုံးသပ်ခြင်း

Thumbnail

အနာဂတ်တရားစီရင်မှုများကို အောင်မြင်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ရေးသည် အထောက်အထားများမပျောက်ဆုံးမီ သို့မဟုတ် ဖျက်ဆီးမခံရမီ စုဆောင်းထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခြင်း၊ အချက်အလက်များမဟောင်းသွားမီ သက်သေများ၏ထွက်ဆိုချက်များကို မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခြင်းအပေါ်တွင် မူတည်ပါသည်။  

ယန္တရားသည် အောက်ပါအထောက်အထားများကို စုဆောင်း၍ စိစစ်သုံးသပ်ပါသည်။

• အင်တာနက်ရင်းမြစ်များ၊ သတင်းများ၊ လူထုသတင်းပေးပို့မှုများနှင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာအပါအဝင် ပွင့်လင်း ရင်းမြစ်များမှရသော အချက်အလက်များ
• ထိခိုက်နစ်နာသူများ၊ သက်သေများ၊ အခြားလူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် အင်တာဗျူးမေးမြန်းချက်များ
• စာရွက်စာတမ်းများ၊ ဓာတ်ပုံများ၊ ဗီဒီယိုများ၊ ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်များနှင့် မှုခင်းဆေးပညာဆိုင်ရာအချက် အလက်များကဲ့သို့သော ကိုင်တွယ်ကြည့်ရှုနိုင်သည့်အထောက်အထားများ
• လူပုဂ္ဂိုလ်များ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများနှင့် အကျိုးစီးပွားအုပ်စုများကြားရှိ ကွန်ရက်များနှင့် ချိတ်ဆက် မှုများ၊ လက်နက်အထောက်အပံ့ကွင်းဆက်များ၊ လယ်ယာမြေ၊ အိုးအိမ်နှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသိမ်း ယူခြင်းစသည့် ငွေကြေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ။

• မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော နိုင်ငံတကာအချက်အလက်ရှာဖွေရေးမစ်ရှင်မှ ရရှိသောအချက် အလက်များ

• အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများထံမှ ရရှိသည့် အချက်အလက် နှင့် စာရွက်စာတမ်းများ။

ယင်းအထောက်အထားများအား တရားရုံးတွင်တင်သွင်းနိုင်ရန်အတွက် အချက်အလက်၏တိကျခိုင်မာမှုကို ထိန်းထား ပြီး စိတ်ချရသော အဆင့်ဆင့်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှုရှိစေရန် ခေတ်မီသော သတင်းအချက်အလက် စီမံခန့်ခွဲမှု စနစ်များကိုအသုံးပြု၍ လုံခြုံလျှို့ဝှက်စွာသိမ်းဆည်းထားသည်။

ယန္တရား၏ ရှေ့နေများ၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများ၊ စိစစ်သုံးသပ်သူများနှင့် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များသည် ရရှိထားသည့် အချက်အလက်များကို  ယုံကြည်စိတ်ချရစေရန်နှင့် တရားရုံးများတွင်အသုံးပြုနိုင်ရန် နောက်ဆုံးပေါ်နည်းပညာများနှင့် နည်းလမ်းများကိုအသုံးပြုပြီး စိစစ်သုံးသပ်ကာ အပြန်အလှန်တိုက်ဆိုင်စစ် ဆေးသည်။

Thumbnail

ထို့နောက် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် အဓိကတာဝန်ရှိသောလူပုဂ္ဂိုလ်များကို တရားစွဲဆိုသည့်အခါ ကူညီဆောင်ရွက်ရန် နိုင်ငံတွင်း၊ ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာတရားရုံးများသို့ အထောက်အထားများနှင့် စိစစ်သုံးသပ်ချက်များကို မျှဝေသည်။

ယန္တရားသည် အမှီအခိုကင်းစွာနှင့် သမာသမတ်ကျစွာ ဆောင်ရွက်သည်။ စွပ်စွဲခံရသူများ၏ ပတ်သက်ဆက်နွယ်မှု သို့မဟုတ် ရာထူးအဆင့်အတန်းကိုမူတည်၍ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းမပြုပါ။ ထို့အတူ ထိခိုက်နစ်နာသူများ၏ လူမျိုး၊ မျိုးနွယ်စု နှင့် ဘာသာရေးအုပ်စုများကို အခြေခံ၍လည်း ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းမပြုပါ။

လျှို့ဝှက်ပြီးအရေးကြီးသည့်အချက်အလက်များကို ယန္တရားထံ ဘယ်လိုပေးပို့ရမည်ကို လေ့လာပါ။

ဦးစားပေး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ

ယန္တရားသည် စုံစမ်းစစ်ဆေးမည့်အမှုများကို ဦးစားပေးသတ်မှတ်ရန် မူဝါဒတစ်ရပ် ရေးဆွဲထားသည်။ ယင်းတွင် ရာဇဝတ်မှုတစ်ခုချင်းစီ၏ သဘောသဘာဝ၊ ပြင်းအားနှင့် ပမာဏ၊ မည်သို့ကျူးလွန်ခဲ့ပုံနှင့် ထိခိုက်နစ်နာသူများ အား သက်ရောက်မှုများ၊ အနာဂတ်ရာဇဝတ်မှုများကို တားဆီးနိုင်ခြေကို ဆန်းစစ်သည်။  ထို့အပြင် ယန္တရားသည် ရရှိနိုင်သော အထောက်အထား၏ ခိုင်မာမှု၊ အထောက်အထားရရှိနိုင်မှုတို့ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည်။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဂျင်ဒါအခြေပြု ရာဇဝတ်မှုများ၊ ကလေးများကို ထိခိုက်သည့် ရာဇဝတ်မှုများပါဝင်သည့် အမှုများကိုလည်း ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်သည်။ 

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဂျင်ဒါအခြေပြု ရာဇဝတ်မှုများ

ယန္တရားသည် များသောအားဖြင့် အစီရင်ခံမှုနည်းပါးပြီး မှတ်တမ်းတင်ရာတွင်  ပြည့်စုံမှု မရှိတတ်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ဂျင်ဒါအခြေပြု ရာဇဝတ်မှုများ (SGBC) ကို ဦးစားပေးစုံစမ်းစစ်ဆေးသည်။ စုံစမ်းစစ်ဆေးရာတွင် အမျိုးသမီးများ၊ အမျိုးသားများ၊ ကလေးများနှင့် ကွဲပြားသော  ဂျင်ဒါသတ်မှတ်ချက်ရှိသူများ အပါအဝင် ကျူးလွန်ခံရသူများနှင့် ၎င်းတို့၏ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကို ထိခိုက်စေမှုများကို အပြည့်အဝဖော်ထုတ်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းသည်။ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုများတွင် မုဒိမ်းကျင့်ခြင်း၊ လိင်ကျွန်ပြုခြင်း၊ အတင်းအကြပ် လက်ထပ်ခြင်း၊ အတင်းအကြပ် ပြည့်တန်ဆာပြုခြင်း၊ အတင်းအကြပ် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စေခြင်း၊ အတင်းအကြပ် ဝတ်လစ်စလစ်ဖြစ်စေခြင်း၊ အတင်းအကြပ် သားကြောဖြတ်ခြင်း  သို့မဟုတ် အခြားအလားတူ ကြီးလေးသော လိင်အကြမ်းဖက်မှုများ  ပါဝင်သည်။ ဂျင်ဒါအခြေပြုရာဇဝတ်မှုများတွင် လူတစ်ဦးဦးအား ၎င်း၏လိင် သို့မဟုတ် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ဂျင်ဒါသတ်မှတ်ချက်များကြောင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း၊ နှိပ်ကွပ်ခြင်းများနှင့် မျိုးပွားမှုဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများလည်း ပါဝင်သည်။ မျိုးပွားခြင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦး၏ မျိုးပွားရန် စွမ်းဆောင်ရည် သို့မဟုတ် ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်စွမ်းကို ပျက်စီးစေနိုင်သည့်အပြုအမူများဆောင်ရွက်ခြင်း သို့မဟုတ် လျစ်လျူရှုခြင်းဖြင့် ပျက်စီးစေခြင်း  ဖြစ်သည်။

အဆိုပါရာဇဝတ်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရာတွင် ထူးခြားသည့်စိန်ခေါ်မှုများရှိသောကြောင့် ယန္တရားသည် အောက်ပါဆောင်ရွက်ချက်များ လုပ်ဆောင်သည်။

• စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို အထောက်အကူဖြစ်စေရန် လမ်းညွှန်ချက်များ ပြုစုထားရှိခြင်း

• အဆိုပါစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို ကိုင်တွယ်ရာတွင် ကျွမ်းကျင်မှုရှိပြီး ထိခိုက်နစ်နာသူများ၊ သက်သေများကို ဂရုတစိုက်ဆက်ဆံသည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများ၊ ရှေ့နေများ၊ စိစစ်သုံးသပ်သူများ၊ သက်သေပံ့ပိုးကူညီရေးနှင့် အကာအကွယ်ပေးရေးအရာရှိများ ခန့်ထားခြင်း။

• SGBC နှင့် ဂျင်ဒါရှုထောင့်ကို ထည့်သွင်းစဥ်းစားသော ချည်းကပ်မှုနှင့် နည်းစနစ်များကို ဝန်ထမ်းများအား လေ့ကျင့်သင်ကြားခြင်း။

ယန္တရားသည် ကွဲပြားစုံလင်သည့်အမျိုးသမီးအဖွဲ့များနှင့် အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင်များ၊ မတူကွဲပြားသည့် လိင်တိမ်းညွတ်မှုရှိသူများ၊ လိင်သတ်မှတ်ချက်ရှိသူများနှင့် အတူလက်တွဲလုပ်ကိုင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့်ဆက်သွယ်ပြီး ၎င်းတို့၏အမြင်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများတွင်ထည့်သွင်းရန်နှင့် တာဝန်ခံမှုဖြစ်ထွန်းရေးလုပ်ငန်းများတွင် ၎င်းတို့၏ အသံများ ပိုမိုထင်ဟပ်နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

ယန္တရား၏လိင်နှင့်ဂျင်ဒါအခြေပြုရာဇဝတ်မှုများအား စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ထပ်မံလေ့လာပါ။ 

ကလေးများကို ထိခိုက်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ

မြန်မာနိုင်ငံရှိ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံမှ ကလေးများသည် မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ များ၏ တိုက်ရိုက်ပစ်မှတ်ထားမှုကို ကြုံတွေ့နေရပြီး သတ်ဖြတ်ခံရခြင်း၊ တရားလက်လွတ်ဖမ်းဆီးခံရခြင်း၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရခြင်း၊ လိင်နှင့် ဂျင်ဒါအခြေပြုရာဇဝတ်မှုများ (SGBC) ကျူးလွန်ခံရခြင်း၊ အတင်းအကြပ် စစ်မှုထမ်းခိုင်းခြင်းနှင့် တိုက်ပွဲများတွင်အသုံးချခံရခြင်းစသော ကြီးလေးသည့်နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုများ ကျူးလွန်ခံရသည်။ တိုက်ပွဲများအတွင်း ကျောင်းများနှင့်ဆေးရုံများကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခံရသည့်အခါတွင်လည်း ကလေးများသည် ပြင်းထန်သည့်ထိခိုက်မှုများ ကြုံတွေ့ရသည်။

ယန္တရားသည် အဆိုပါရာဇဝတ်မှုများကို ဦးစားပေး စုံစမ်းစစ်ဆေးသည်။ ယန္တရား၏ အထူးပြု ကျွမ်းကျင်ဝန်ထမ်း များသည် ကလေးများကို ထိခိုက်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ (CAAC) နှင့် ကလေးများအား ထိခိုက်စေသည့် အမှုများကို မှတ်တမ်းတင်ရာတွင် ကျွမ်းကျင်မှုရှိပြီး ထိခိုက်နစ်နာသည့်ကလေးများ၊ သက်သေများကို အထူးဂရုပြုဆက်ဆံသည့် အတွေ့အကြုံများ ရှိကြသည်။

ငွေကြေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ

ယန္တရားသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်ကျူးလွန်ခဲ့သော ကြီးလေးသည့်နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှု များတွင် ငွေကြေးအရပံ့ပိုးကူညီခဲ့သူများ သို့မဟုတ် ယင်းရာဇဝတ်မှုများမှ အကျိုးအမြတ်ဖြစ်ထွန်းဖွယ်ရှိသည့် စစ်ဘက်နှင့် အရပ်ဘက်အရာရှိများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများနှင့် အခြားသက်ဆိုင်သူများ၏  ငွေကြေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်များနှင့် အထောက်အထားများကို စုဆောင်းစိစစ်လျက်ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ ယန္တရားသည် ၂၀၁၆ နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ရိုဟင်ဂျာရှင်းလင်းစစ်ဆင်ရေးကာလအတွင်း လယ်ယာမြေ၊ အိုးအိမ်နှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဖျက်ဆီးခံရခြင်း၊ ပစ္စည်းဥစ္စာများသိမ်းဆည်းခံရခြင်းများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးလျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် ကြီးလေးသော နိုင်ငံတကာရာဇ၀တ်မှုများကို ကျူးလွန်ရန် အသုံးပြုနိုင်ကြောင်း သိလျက်နှင့် လက်နက်ပံ့ပိုးပေးသူများကိုလည်း စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပြီး ၎င်းတို့သည် အဆိုပါ ရာဇ၀တ်မှုများ ဖြစ်မြောက်စေသည့်အတွက်  တာဝန်ရှိသည်။

အထူးသဖြင့်၊ ယန္တရားသည် ဘဏ်ငွေစာရင်းအရွှေ့အပြောင်းများ၊ ငွေသားလွှဲပြောင်းမှုများ၊ မြေယာနှင့်အိမ်ပိုင်ဆိုင်မှုများ၊ လက်နက်ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်များ အပါအဝင် စစ်ဘက်နှင့် အရပ်ဘက်အရာရှိများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများ၊ အကျိုးစီးပွားအုပ်စုများ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများနှင့် ဆက်စပ်သော အချက်အလက်များကို စုဆောင်းသည်။ ဤအချက်အလက်များသည် တရားစီရင်မှုလုပ်ငန်းစဥ်အတွက် အရေးပါရုံမျှမက တရားရေးအာဏာပိုင်များက ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများ၏ တည်နေရာကို ခြေရာခံခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ နောက်ထပ်ရာဇဝတ်မှုများ မကျူးလွန်နိုင်ရန် ဘဏ္ဍာရေးအရင်းအမြစ်များကို ဖြတ်တောက်ခြင်းနှင့် နစ်နာသူများအား လျော်ကြေးပေးနိုင်မည့်နည်းလမ်းများ ဖော်ထုတ်နိုင်ရန် အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။

ပွင့်လင်းရင်းမြစ် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ

အဓိကအားဖြင့် အွန်လိုင်းတွင်တွေ့ရှိရသော “ပွင့်လင်းအရင်းအမြစ်” သို့မဟုတ် အများပြည်သူရရှိနိုင်သော အချက်အလက်များသည် ယန္တရား၏ ရာဇ၀တ်မှုစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးများတွင် ပို၍အသုံးဝင်လာသည်။ အွန်လိုင်းအချက်အလက်များကို တရားရုံးသို့မတင်သွင်းမီ တင်းကျပ်စွာ စိစစ်အတည်ပြုရန် လိုအပ်သဖြင့် ယန္တရား၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများနှင့် စိစစ်သုံးသပ်သူများသည် အချက်အလက်များ၏ စစ်မှန်မှုနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုတို့ကို တိကျစွာ စိစစ်အတည်ပြုသည်။ 

စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးလမ်းကြောင်းအသစ်များရှာဖွေရန်နှင့် သက်သေခံထွက်ဆိုချက်များကို တိုက်ဆိုင်အတည်ပြုရန်အတွက် ယန္တရားသည် အောက်ပါအမျိုးအစားများ အပါအဝင် ပွင့်လင်းအရင်းအမြစ် အချက်အလက်များကို စိစစ်ပါသည်။

• ဓာတ်ပုံများ၊ ဗီဒီယိုများနှင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာမှ ပို့စ်များ

• ဂြိုဟ်တုပုံရိပ်များနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်း ခြေရာခံအချက်အလက်များ

• အစိုးရဌာနများ၊ ပညာရပ်ဆိုင်ရာအဖွဲ့များ၊ သတင်းမီဒီယာနှင့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏ အစီရင်ခံစာများနှင့် တင်ပြချက်များ။

• စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများ၏ ဖွဲ့စည်းပုံများနှင့် ကုမ္ပဏီပိုင်ဆိုင်မှုဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာများ။