မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ယန္တရားသည် ရာဇ၀တ်မှုများအတွက် တာဝန်ခံမှုရှိစေရန် ၎င်း၏ ကြိုးပမ်းမှု၌ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းမှ ဆက်လက် ထောက်ခံရန် တောင်းဆို

ဂျီနီဗာ၊ (၂၀၂၀) ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၁၄) ရက်။။ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရား (ယန္တရား)၏ အကြီးအကဲသည် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီသို့ တင်သွင်းသည့် သူ၏ ဒုတိယအကြိမ် နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာတွင် ယန္တရားကို တည်ထောင်ပြီး ပထမတစ်နှစ်ပတ်လုံးတွင် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး၊ ယန္တရား၏ အလုပ်တာဝန်ကို ဆက်လက်၍ ပံ့ပိုးပေးရန်အတွက် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကို ထပ်မံတောင်းဆိုခဲ့သည်။

“မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ခံရသူတွေအတွက် တာဝန်ခံမှုရှိဖို့ အလေးအနက် အရေးကြီးတာကို ကျွန်တော်တို့ နားလည်ပါတယ်” ဟု နီကိုလတ်စ်ခွန်ဂျန်က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒီလုပ်ငန်းစဥ်မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်ဖို့ သဌိဓါန် ချထားပါတယ်၊ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ချည်းသက်သက် လုပ်လို့ မရနိုင်ပါဘူး။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းအားလုံးရဲ့ ဆက်လက်ပြီး ထောက်ခံမှုကို ကျွန်တော်တို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဒေသတွင်းရှိ ကုလအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ထောက်ခံမှုဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါမှသာ ယန္တရားကို ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကို အပြည့်အဝ အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။”

ယန္တရားသည် ဆန်းသစ်သောနည်းလမ်းနှင့် နည်းပညာများအသုံးပြုပြီး သက်ဆိုင်သော ပုဂ္ဂိုလ်၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်သွယ်ခြင်း၊ သက်သေခံအထောက်အထားများ စုဆောင်းနေသကဲ့သို့၊ သက်ဆိုင်သည့် သတင်းအချက်အလက်များ ရယူရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရကိုလည်း ဆက်သွယ်လျက်ရှိသည်။ သက်သေခံ အထောက်အထားအား ဘက်လိုက်မှုကင်းပြီး ကျွမ်းကျင်စွာ စုဆောင်းနေသည့် ယန္တရား၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို ရာဇဝတ်မှုများအတွက် တာဝန်ရှိသူများကသာ ကြောက်ရွံ့မှု တစ်စုံတစ်ရာရှိနေမည်ဖြစ်ကြောင်း အားလုံးက သဘောပေါက်နားလည်နိုင်မည်ဟု ယန္တရားက မျှော်လင့်သည်။

မစ္စတာခွန်ဂျန် က အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်မှာ ယန္တရား၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်သည် ဆက်လက်၍ တည်ရှိနေသည်။ “[…]ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှု သို့မဟုတ် လူသားအပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေအဖြစ် ပြစ်မှုမြောက်နိုင်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက အဖြစ်အပျက်တွေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာတွေကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေပါတယ်” ဟု သူက ပြောကြားခဲ့သည်။ “ကျွန်တော်တို့ စောင့်ကြည့်နေပါတယ်၊ သက်သေခံ အထောက်အထားကို မှတ်တမ်းတင် ထိန်းသိမ်းထားတယ်ဆိုတာကို အကြမ်းဖက်မှု ကျူးလွန်နေတဲ့သူတွေအနေနဲ့ သိထားသင့်ပါတယ်။”

အဆိုပါ တင်ပြချက်သည် (၂၀၂၀) ခုနှစ်၊ဇွန်လ (၂၂) ရက်နေ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ၄၃/၂၆ ကိုကိုးကားခဲ့သည်။ ထို ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီက ယန္တရားနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ် တရားရုံး၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး စသော နိုင်ငံတကာ တရားရုံးများ အပါအဝင် နိုင်ငံတွင်း၊ ဒေသတွင်း တရားရုံးများကြား အနာဂတ် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများအတွက် နီးနီးကပ်ကပ်၊ အချိန်နှင့် တပြေးညီ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး ရှေ့မှောက်တွင် လက်ရှိ စစ်ဆေးနေဆဲဖြစ်သည့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့၏ အမှုနှင့် စပ်လျဥ်း၍ ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုချက်ကြောင့် သင့်လျော်သော သတင်းအချက်အလက်များကို ၎င်းတို့အား ယန္တရားက ဝေမျှပေးနေသည်ဟု မစ္စတာခွန်ဂျန်က တင်ပြခဲ့သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာ့ရောဂါကပ်ဘေးကြီး အခြေအနေများအတွင်း ယန္တရားသည် ၎င်း၏ နောက်ဆုံး အစီရင်ခံစာ တင်ခဲ့စဥ်ကစ၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် တိုးတက်မှုကို မစ္စတာခွန်ဂျန်က တင်ပြခဲ့သည်။ ယင်းတင်ပြချက်တွင် ယန္တရားအား အပ်နှင်းခဲ့သည့် ခက်ခဲလှသော လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်စွမ်းမည့် အလုပ်အဖွဲ့နှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံတို့ကို တည်ဆောက်ခြင်းတို့ ပါ၀င်သည်။ ယန္တရား၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်သည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှစ၍ မြန်မာနိုင်ငံ၌ ကျူးလွန်ခဲ့သည့် အကြီးလေးဆုံး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုများနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေ ချိုးဖောက်မှုတို့နှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် သက်သေခံအထောက်အထားကို စုဆောင်းရန်၊ ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် စိစစ်သုံးသပ်ရန်ဖြစ်ပြီး၊ ပုဂ္ဂိုလ် တစ်ဦးချင်းစီ၏ ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိမှုကို ဖော်ထုတ်ပေးသည့် အမှုတွဲများကို တည်ဆောက်ပေးရန်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ယန္တရား၏ ရှုပ်ထွေးသည့်အလုပ်အကြောင်း ပိုမိုနားလည်လာရန်နှင့် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများ ရာဇဝတ်မှု အသစ်များ ကျူးလွန်မှုမရှိအောင် တားဆီးရန်ရည်ရွက်ချက်ဖြင့်၊ ယန္တရားအား ပေးအပ်ထားသော တာဝန်ခံမှုဆိုင်ရာ လုပ်ပိုင်ခွင့်အကြောင်း အသိအမြင် မြှင့်တင်ရန် အများပြည်သူနှင့် ကမ်းလင့်ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်ခြင်းကို ဦးစားပေးအလုပ်အဖြစ် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် တာဝန်ခံမှုလုပ်ငန်းစဥ်၌ ယန္တရား၏ အခန်းကဏ္ဍအား တာဝန်ကျေပွန်စွာဆောင်ရွက်မည့် ယန္တရား၏ သဌိဓါန်ကို သက်ဆိုင်သူများအားလုံးအား ထပ်မံ အတည်ပြုပြောကြားပြီး မစ္စတာခွန်ဂျန် သည် သူ၏ တင်ပြချက်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။

“ယန္တရားနှင့်အတူ ကျွန်တော်ရဲ့ အမှတ်ရစရာ အကောင်းဆုံး အချိန်ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလက ကော့ဘဇားတွင် ကျူးလွန်ခံရသူတွေ၊ သူတို့ အသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တဲ့ အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့မိသားစုတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် သူတို့ ထိခိုက်နစ်နာခဲ့ရတဲ့ကြောင်းနှင့် အဲဒီအတွက် တရားမျှတမှုကို လိုချင်ကြောင်း သူတို့ဆန္ဒကို ကျွန်တော်ကို ပြောပြခဲ့ပါတယ်” ဟု မစ္စတာခွန်ဂျန် က ပြောကြားခဲ့သည်။ “သူတို့ အားလုံးက သူတို့ရဲ့ အိမ်တွေကို ပြန်လိုကြောင်းနှင့် ထိုသို့ပြန်ဖို့ ဘေးကင်းလုံခြုံမှသာ ပြန်နိုင်နိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောပြကြပါတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေ ဘေးကင်းပြီး မိမိသဘောအလျောက် အိမ်ပြန်ဖို့ မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့အဆင့်ဟာ အကြမ်းဖက်မှုအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့ ဘယ်သူ့ကိုမဆို ပြစ်ဒဏ်က ကင်းလွတ်ခွင့်ကို အဆုံးသတ်ရမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါတယ်။”

အစီရင်ခံစာ တင်ပြပြီးနောက် နိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်များ၊ အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှု လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ပါသည်။ ဤ မြန်မာဘာသာပြန်သည် ကုလသမဂ္ဂက တရား၀င် ဘာသာပြန်ထားခြင်း မဟုတ်ပါ။